ترانزیت کالا چیست و چه کاربردی دارد؟
حوزه حمل و نقل بسیار گسترده است و اصطلاحات فراوانی دارد. اگر تاجر هستید یا در این حوزه فعالیت می‌کنید باید با این اصطلاحات آشنایی داشته باشید. ترانزیت کالا یکی از رایج‌‌ترین اصطلاحات حمل و نقل است.
وقتی محموله‌ای را از گمرک کشور مبدأ به گمرک کشور مقصد ارسال می‌کنید، به آن ترانزیت گفته می‌شود. درواقع به کالاهایی که مستقیم به دست گیرنده نمی‌رسند و قبل از آن به گمرک تحویل داده می‌شوند، ترانزیت گفته می‌شود. در این حالت، فروشنده محموله را ارسال کرده، اما هنوز به دست گیرنده نرسیده و در گمرک قرار دارد. ترانزیت در همه کشورها وجود دارد، پس باید از شرایط و قوانین مربوط به آن مطلع باشید. در ادامه این مقاله از بلاگ «تاو»، ترانزیت، ترانزیت داخلی و ترانزیت خارجی را تعریف می‌کنیم.
ترانزیت کالا چیست؟
ترانزیت کالا نقش بسیار مهمی در زمینه مبادلات تجاری بین کشورهای مختلف بازی می‌کند. ترانزیت به انتقال محموله‌ها از محل بارگیری به‌سمت گمرک کشور مقصد اشاره دارد. در این روش، اگر بار از کشورهای دیگر عبور کند، به پرداخت هزینه‌های گمرکی نیاز ندارد، چون قرار نیست محموله در این کشورها تخلیه شود.
با ترانزیت شما باید فقط یک بار هزینه‌های گمرکی را در کشور مقصد پرداخت می‌کنید. چنین هزینه‌هایی در کشور مقصد، جایی که کالا تخلیه می‌شود، اعمال می‌شود. ترانزیت در حمل و نقل هوایی، حمل و نقل دریایی و حمل و نقل ریلی و جاده‌ای کاربرد دارد و یکی از اصلی‌ترین عناصر در زنجیره تأمین به شمار می‌رود که وجود آن در تحویل کالاهای تجاری به مقصد ضروری است.
انواع ترانزیت کالا
مطابق با استاندارد جهانی حمل و نقل کالا، دو نوع ترانزیت وجود دارد. هرکدام از انواع ترانزیت کاربرد خاص خود را دارد و برای اهداف مشخصی استفاده می‌شود. در ادامه انواع ترانزیت را به شما معرفی می‌کنیم:
- ترانزیت داخلی (Internal transit)
- ترانزیت خارجی (External transit)
-
ترانزیت داخلی (Internal transit)
ترانزیت داخلی، همان‌طور که از نامش پیداست، بین مناطق مختلف در یک کشور انجام می‌گیرد. این انتقال محموله باید بین دو گمرک در یک کشور باشد. مثلاً وقتی محموله‌ای را در داخل ایران بین گمرک‌های دو استان تهران و بوشهر جابه‌جا می‌کنید، به آن ترانزیت داخلی گفته می‌شود.
-
ترانزیت خارجی (External transit)
ترانزیت خارجی به جابهجایی محموله بین گمرک‌های دو کشور مختلف اشاره دارد. وقتی می‌خواهید کالایی را بین دو کشور جابه‌جا کنید و در این مسیر از چند کشور دیگر هم عبور می‌کنید، یعنی ترانزیت خارجی انجام داده‌اید. البته چون محموله در کشورهای طول مسیر، تخلیه و بارگیری نمی‌شود، پس هیچ هزینه‌ای هم به آن تعلق نمی‌گیرد. شما باید هزینه‌های گمرکی را در مقصد اصلی محموله پرداخت کنید.
نحوه ترانزیت
ترانزیت کالا به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد. ترانزیت هوایی، دریایی، جاده‌ای و ریلی از روش‌های مختلف آن هستند. هرکدام از این روش‌ها برای محموله‌های خاصی کاربرد دارند و شما باید با توجه به نوع محموله، یکی از این روش‌ها را انتخاب کنید. البته شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند به شما در انتخاب روش ترانزیت و نحوه انجام آن کمک کنند. در ادامه این روش‌ها را برای شما توضیح می‌دهیم.
-
ترانزیت هوایی
برای انجام ترانزیت هوایی از هواپیما استفاده می‌شود. این روش برای جابهجایی محموله‌های فاسدشدنی مانند غذا و دارو کاربرد بیشتری دارد. ترانزیت هوایی بسیار سریع است، اما هزینه زیادی هم دارد.
-
ترانزیت دریایی
ترانزیت دریایی با کشتی‌های باربری انجام می‌شود و برای محموله‌های حجیم و سنگین کاربرد دارد. این روش هزینه بسیار مقرون‌‌‌به‌صرفه‌ای دارد، اما سرعت آن کمی کند است؛ پس برای محموله‌هایی که محدودیت زمانی دارند نمی‌توان از آن استفاده کرد.
-
ترانزیت جاده‌ای
ترانزیت جاده‌ای به‌وسیله کامیون، تریلی یا خودروهای ترانزیت انجام می‌گیرد. در این روش می‌توان انواع محموله را جابه‌جا کرد. ترانزیت جاده‌ای سرعت نسبتاً خوبی دارد و هزینه‌های آن هم تقریباً مقرون‌به‌صرفه است.
-
ترانزیت ریلی
ترانزیت ریلی با قطارهای باری انجام می‌شود. شما در این روش می‌توانید انواع محموله سبک و سنگین و حجیم و کوچک را جابه‌جا کنید. برای ترانزیت ریلی باید بین مبدأ و مقصد مسیر ریلی وجود داشته باشد، در غیر این صورت باید در بین مسیر وسیله نقلیه را تغییر داد.
هزینه ترانزیت
هزینه یکی از موارد مهمی است که در هنگام جابهجایی محموله باید به آن توجه داشته باشید. هزینه ترانزیت برای تاجرها و افرادی که در این حوزه فعالیت تجاری دارند بسیار مهم است، زیرا هرچه هزینه حمل و نقل کمتر باشد، سود فرد بیشتر خواهد شد. هزینه ترانزیت به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- نوع ترانزیت: هزینه ترانزیت در نوع داخلی با نوع خارجی متفاوت است. هزینه ترانزیت خارجی به دلیل مسافت بیشتر و مدارک مورد نیاز مختلف، بیشتر است.
- روش ترانزیت: روش ترانزیت هم یکی دیگر از عوامل مؤثر بر هزینه آن است. روش ترانزیت هوایی سرعت بیشتری دارد، اما هزینه آن نسبت به سایر روش‌ها بیشتر است. درحالی‌که در روش دریایی هزینه خیلی کمتری برای ترانزیت پرداخت می‌کنید.
- فاصله بین مبدأ و مقصد: مسافت بین مبدأ و مقصد هم بر هزینه ترانزیت تأثیر می‌گذارد. هرچه مسافت بین دو نقطه بیشتر باشد، هزینه جابهجایی و هزینه‌های گمرکی هم افزایش پیدا می‌کنند.
- وزن و حجم محموله: یکی دیگر از عواملی که هزینه ترانزیت محموله را تعیین می‌کند، وزن و حجم آن است. هرچه محموله سنگین‌تر باشد و فضای بیشتری را نیز در وسیله نقلیه اشغال کند، هزینه ترانزیت آن هم افزایش می‌یابد.
بیمه کالا در ترانزیت
یکی از مدارک مهمی که برای ترانزیت محموله‌ها به آن نیاز دارید، بیمه‌نامه کالاست؛ چون در ترانزیت، کالاها بین دو کشور یا دو شهر جابه‌جا می‌شوند باید آنها را بیمه کنید. در صورت بیمه‌کردن محموله، شرکت بیمه تعهد می‌دهد که هزینه مربوط به خسارات واردشده به محموله را جبران کند.
البته شرکت فقط مواردی را تحت پوشش قرار می‌دهد که در قوانین و مقررات شرکت به آنها اشاره شده است. درصورتی‌که اتفاق رخ‌داده برای محموله شما در لیست تعهدات شرکت بیمه‌کننده نباشد، شما نمی‌توانید هیچ خسارتی از شرکت بیمه دریافت کنید. تمام رانندگان و افرادی که محموله‌ها را بین گمرک‌های مختلف جابه‌جا می‌کنند باید این مدرک را داشته باشند، در غیر این صورت محموله در کمرگ پذیرفته نخواهد شد.
مدارک لازم برای ترانزیت داخلی
ترانزیت داخلی یکی از انواع ترانزیت است که البته بیشتر جنبه تشریفاتی دارد و نیاز چندانی به انجام آن نیست. در شهرهای مختلف یک کشور معمولاً فرستنده محموله را مستقیم برای گیرنده ارسال می‌کند و آن را به گمرک نمی‌فرستد. برای ترانزیت داخلی به مدارکی نیاز است که در ادامه آنها را به شما معرفی می‌کنیم:
- فاکتور خرید کالا
- بارنامه
- مجوز تولید یا واردات کالا
- لیست عدل‌بندی
- گواهی مبدأ
مدارک لازم برای ترانزیت خارجی
برای انجام ترانزیت خارجی باید یک‌سری مدارک را همراه خود داشته باشید. درصورتی‌که ترانزیت را به شرکت حمل و نقل سپرده باشید، باید این مدارک را به شرکت مربوطه تحویل دهید. اگر هم قرار است خودتان حمل و نقل را انجام دهید، باید مدارک را به مسئولان گمرکی ارائه دهید. مدارک موردنیاز برای ترانزیت خارجی عبارت‌اند از:
- رسید یا مدرکی مبنی بر خرید کالا
- بارنامه
- کارت بازرگانی
- لیست عدل‌بندی
- گذرنامه رانندگان برای ترانزیت خارجی
- راهنمای مسیر
جمع‌بندی
ترانزیت کالا به جابهجایی محموله بین دو گمرک مختلف اشاره دارد. این گمرک‌ها می‌توانند در یک کشور یا در دو یا سه کشور مختلف قرار داشته باشند. وقتی فرستنده محموله را از گمرک مبدأ به گمرک مقصد می‌فرستد، یعنی ترانزیت انجام داده است. کالا بعد از رسیدن به گمرک به دست گیرنده می‌رسد. ترانزیت داخلی و خارجی دو نوع مختلف ترانزیت هستند و اهداف هرکدام هم متفاوت است. اگر شما هم به خدمات گمرکی ، ترانزیت ، ترانزیت بار به ارمنستان نیاز دارید، می‌توانید با مشاوران ما در «تاو» تماس بگیرید.